W skład zespołu dworsko-folwarcznego - oprócz dworu - wchodzą: park krajobrazowy z końca XIX wieku, stajnia koni roboczych z 1915 roku, obora z 1909 roku, lodownia z 1893 roku (obecnie magazyn), mleczarnia i laboratorium z końca XIX wieku (aktualnie dom), spichlerz z 1865 roku, stajnia koni wyjazdowych z 1900 roku, kuźnia z domem kowala z 1865 roku, dom ogrodnika z roku 1895, domy z lat 1860-1896, dwojak z roku 1898, sześciorak z 1896 oraz czworaki z 1896 roku. Dwór pochodzi z końca XIX wieku. Zbudowany został dla rodziny Hansemann i Hindersin. Od 1924 roku majątek rolny Antoniny należał do Sandomiersko-Wielkopolskiej Hodowli Nasion. Obecnie mieści administrację Poznańskiej Hodowli Roślin.
Antoniny
Antoniny (czasem, lecz rzadziej spotykać można także nazwę Antoniewo) stanowiły część dóbr Leszczyńskich, a następnie Sułkowskich. W 1866 r. zakupił je Bethel Henry Strousberg, przemysłowiec i przedsiębiorca kolejowy. W jego biogramie znajduje się informacja, że znany był jako uczciwy i opiekuńczy pracodawca.
W czasie wojny francusko-pruskiej (1870-1871)zainwestował fortunę w niezrealizowany projekt kolejowy na terenie Rumunii, co rozpoczęło jego kłopoty finansowe, więc sprzedawał swoje dobra, w tym Antoniny
za ułamek wartości
Zakupił je bogaty bankier Adolf Hansemann. W przeciwieństwie do Strousberga, inwestycje Adolfa były trafne. Jego bank był największym w Cesarstwie Niemieckim. W wyniku późniejszych fuzji stał się działającym prężnie do dziś Deutsche Bankiem. Brał udział w rozwoju przemysłu węglowego i stalowego w Zagłębiu Ruhry. Podczas wspomnianej wojny francusko-pruskiej organizował finansowanie Królewskiej Armii Pruskiej. Za swoje zasługi został doceniony przez Cesarza Wilhelma I i dołączył „von” do nazwiska. Swoje zarobione marki inwestował także w majątek Antoniny.
Kolonia mieszkalna
To na jego zlecenie w 1896 r. powstała kolonia mieszkalna dla robotników złożona z dwóch czworaków (wnętrza budynku podzielone symetrycznie na cztery mieszkania) i jednego sześcioraku. Zabytkowe budynki nadal pełnią funkcje mieszkaniowe.
W roku 1900 wymurowano stajnie, które obecnie mieszczą zespół hotelowy Antonińska oraz Zakład Rehabilitacji Niezapominajka. Z datą powstania wspomnianych obiektów nie ma żadnego problemu, można odczytać je z elewacji. Większy problem nastręcza dwór w typie willi, którego powstanie datowane jest na koniec XIX wieku. Można jednak sądzić, że i za budowę zachowanego dworku zapłacił Hansemann.
Adolf von Hansemann a Hakata
W literaturze nader często pojawia się informacja, że właścicielem Antonin był Ferdynand von Hansemann (syn Adolfa) jeden z trzech założycieli Hakaty: niemieckiej organizacji nacjonalistycznej.
Wszystko wskazuje, iż jest to błąd, ponieważ Ferdynand zmarł przed swoim ojcem, co najprawdopodobniej wpłynęło na zamieszanie.
Ferdynand nigdy formalnie nie przejął dóbr ojca, a majątek Antoniny po śmierci bajecznie bogatego bankiera otrzymała Davide Eveline von Hansemann, córka Adolfa i siostra Ferdynanda. Ciekawostką jest, że Adolf zmarł podczas pracy przy biurku, a jego ostatnie słowa miały brzmieć: „Cóż, jutro będziemy pracować”.
W „Kalendarium miasta Leszna”, przy dacie jego śmierci zapisano, że był także patronem kościoła pw. Św. Mikołaja. W latach 1887-1920 urząd proboszcza w tym kościele sprawował Józef Tasch. Z biografii Tascha z kolei dowiadujemy się, że ten przyszedł na świat w Strzyżewicach (gdzie Hasnemann także inwestował), a jego rodzice prowadzili gospodarstwo rolne. Dowiadujemy się także, że liczne znajomości umożliwiały Taschowi zdobywanie funduszy na renowację i rozbudowę kościoła.
Być może Hansemann był fundatorem marmurowych tablic upamiętniających Rafała i Bogusława Leszczyńskiego, które pojawiły się w świątyni w roku 1896 z inicjatywy Tascha.
Postać Adolfa nie przestaje mnie interesować. Z jednej strony wspierał finansowo hakatystów, z drugiej dzięki jego działalności mamy w Lesznie wiele zabytków. Pomijając poglądy polityczne, może być jednak wzorem wielu cech, m.in. pracowitości i wytrwałości. Jak zatem ocenić Adolfa von Hansemanna? Pytanie pozostawię bez odpowiedzi.
Antoniny w międzywojniu
W roku 1922 powstała Sandomiersko Wielkopolska Hodowla Nasion. Dwa lata później spółka zakupiła majątek Antoniny (symbol SWHN nadal jest widoczny na jednym z budynków), gdzie urządzono siedzibę Zarządu Głównego, laboratoria, magazyny, suszarnie, czyszczarnię nasion, stację ochrony nasion oraz stację meteorologiczną. SWHN posiadała także zakłady w majątku Kurzagóra pod Kościanem, w Dobrach Mielżyńskich w Pawłowicach (Hrabia Krzysztof Mielżyński był jednym ze współzałożycieli spółki) oraz w Dobrach Szelejewskich pod Gostyniem.
Przewodnią działalnością była hodowla buraka cukrowego oraz pszenic.
Buraki trafiały nie tylko na rynek polski, ale i do Czechosłowacji czy Jugosławii. Prowadzono także hodowlę jedwabników.
Dworek pełnił w tym czasie funkcję domu mieszkalnego Dyrektora Naczelnego i Kierownika Naukowego, a pierwszym z nich był E. Kruczkowski. Warto zaznaczyć, że 19 lipca 1927 r. hodowlę nasion w Antoninach zwiedzał Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej prof. Ignacy Mościcki wraz z małżonką. Z tej wizyty zachowała się fotografia (w zbiorach Muzeum Narodowym Rolnictwa i Przemysłu Rolno-Spożywczego w Szreniawie) wykonana w laboratorium.
Budynek laboratorium został w późniejszym czasie przekształcony na cele mieszkaniowe, a wraz z przebudową zniknęła interesująca, widoczna na fotografii balustrada. Zdjęcie najprawdopodobniej wykonał miejscowy fotograf Tadeusz Semrau. W „Ilustrowanym opisie Leszna i ziemi leszczyńskiej” autorstwa Bronisława Świderskiego z 1928 r. odnotowano, że zakład fotograficzny otrzymał oficjalne podziękowania z prezydenckiej kancelarii za wykonane zdjęcia.
*źródło: https://kulturaupodstaw.pl/witamy-we-dworze; autor: Mateusz Gołembka; https://www.instagram.com/hi100ryk_soz_leszno/
